Wat is een kruisallergie?
Men spreekt van een kruisallergie wanneer het afweersysteem van ons lichaam geen onderscheid kan maken tussen eiwitten (allergenen) van verschillende herkomst, omdat deze sterk op elkaar lijken. Dit kan tussen voedingsmiddelen onderling of tussen voedingsmiddelen en inhalatieallergenen, zoals pollen en huisstofmijt.
De basis van dit verschijnsel vormt het feit dat het menselijk IgE afweereiwit een allergeeneiwit kan herkennen maar niet altijd even nauwkeurig. Het IgE molecuul herkent namelijk niet het hele allergene deeltje maar slechts een stukje ervan. Dat stukje eiwit-allergeen wordt een epitoop genoemd. Een epitoop is opgebouwd uit enkele aminozuren (dit zijn de basisbouwstenen van eiwitten).
Nu kan het zijn dat er vrijwel gelijke epitopen kunnen voorkomen in verschillende allergenen, vooral bij allergenen die op een of andere manier nauw verwant zijn. Dit worden homologe epitopen genoemd. Een belangrijk allergeen deeltje van het berkenstuifmeel bijvoorbeeld is het epitoop Bet V1. De vorm, de structuur en de biologische eigenschappen van dit deeltje komen sterk overeen met een belangrijk epitoop van de appel (Mal D1) en een belangrijk epitoop van de hazelnoot (Cor A1). De epitopen van deze 3 allergenen lijken dus dermate sterk op elkaar dat het IgE afweereiwit van de hooikoortspatiënt, dat oorspronkelijk was gericht tegen Bet V1, ook de beide andere epitopen kan herkennen en aanpakken.
Klachten door kruisreacties
De klachten zijn over het algemeen mild en beperken zich voornamelijk tot het mond- en keelgebied en beginnen enkele minuten na het eten van het voedingsmiddel. Het wordt ook wel het 'orale allergie syndroom' genoemd. Het merendeel van de voedselallergieën is in verband te brengen met pollen.
Circa 60-70% van de mensen met hooikoorts, ontwikkelt een kruisallergie met één of meerdere voedingsmiddelen. Veel plantaardige voedingsmiddelen zijn hittegevoelig hetgeen betekent dat het werkzame allergeen door verhitting wordt vernietigd. Zo kan het voorkomen dat het eten van een verser appel klachten geeft maar het eten van appeltaart niet.
Voorbeelden van kruisreacties
